Gıyâben Dua

        Allah-u teala, kendisine el açan hiç kimsenin elini boş çevirmez. Çünkü dua, Allah’ın insana verdiği değerin en büyük delillerinden biridir. Dua, aciz bir varlığın, sonsuz kudret sahibine hâlini arz etmesi, yaşadıklarını dile getirmesi, O’nun azametine sığındığını belirterek O’ndan yardım dilemesidir. Kısacası dua, kul ile Allah arasında kurulan irtibattır. Allah-u teala duayı ibadetin özü kılarak kullarına karşı olan rahmet kapılarını sonuna kadar açık bırakmıştır. Kuluna dua etme nimetini verirken de kabul edileceğine gönülden inanarak dua etmelerini istemiştir. Çünkü “Allah’ın (c.c) ciddiyetten uzak ve umursamaz bir kalp ile yapılan duaları kabul etmeyeceği” Sevgili Peygamberi Hz. Muhammed tarafından hadis-i şerifte belirtilmiştir. 

        

        Duaların icabet şekilleri arasında makbul olarak belirtilen dualardan biri, müminin mümine gıyâbında yaptığı duadır. Hadis-i şerifte gıyâbında ifadesinden kastedilen, dua edilen mümin kulun, kendisine dua eden mümin kardeşinin yanında bulunmaması ve onun için yapılan duadan haberdar olmamasıdır. Ebu’d-Derdâ’dan rivayet edildiğine göre Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Müslüman bir kul, yanında olmayan kardeşi için dua ederse, melek ‘Onun için istediğinin aynısı sana da verilsin!’ der.” Bu şekilde gıyapta yapılan dualar, müminin hiçbir karşılık beklemeden, samimiyetle dua ettiği kişiyi anması aslında mümin kardeşi için en büyük hediyelerden biridir. Ayrıca alimler de gıyaben yapılan duaların bireyin haset ve hırs gibi kötü davranışlardan onu arındırdığını ifade etmektedirler. Zaten mümin kavramı, kulun ahlâkı gereği içinde cimrilik ve bencillik barındırmamasıdır. Bunun da en büyük kanıtı karşılık beklemeden arkasından dualar ettiği kardeşlerinin sayısıdır aslında. Müslüman bireyin dua ettiği kişilerin çokluğuna ek olarak din kardeşleri için yaptığı duaların niteliği de bir o kadar mühimdir. Bir hadis-i şerifte Efendimiz (s.a.v) “Sizden biri, kendisi için istediğini/sevdiğini (mümin) kardeşi (yahut da komşusu) için de istemedikçe/sevmedikçe tam iman etmiş olmayacaktır.” buyurmaktadır.  Buradan anlaşılmaktadır ki müminler arası dostluk ve kardeşliğin ne kadar ileri bir seviyede olmasının gerekliliğidir. Şöyle ki mümin birey, kendisi için hoş gelen bir şeye kardeşinin de ortak olmasını istemeli, kendisinin hoş görmediği ve arzulamadığı bir şeyi de kardeşinin iyiliği için arzulamamasıdır. 

        İnsan yapısı gereği her insanla sağlıklı iletişim ve ilişki kuramama sorunuyla karşı karşıya kalabilir. Fakat bu durum o kişinin diğerlerine yapacağı duaya engel değildir. Bununla birlikte menfaat için kurulan bağ da, dostluk bağı değildir ve bir şeye bağlanan ilişkiler, menfaatin bitmesi sonucu diğer bağları da yok etmektedir. Beklentilere dayalı kurulan her türlü sosyal ilişkiler, beklentilerin gerçekleşmemesi ile son bulmaktadır. Bu hususta Allah için sevmek kavramını Müslüman bireylerin kalplerine bizzat kendilerinin yerleştirmiş olması çok mühimdir. Allah’ı sevmeyi önceliği olarak merkezine alan bir kalp, O’nun tüm yarattıklarını sevmeye meyilli olmaktadır. Allah için sevmek kavramı kulu, bencil ve dar anlayıştan kurtararak samimi bir bağ oluşturmaktadır. Buna ek olarak Kur’ân-ı Kerim’de Hucurat suresinde “Müminler ancak kardeştirler.” ayetinin verdiği sorumluluk da gayet açıktır. Kardeş olmak sadece kan bağı ile ifade edilecek kadar küçük bir kavram olmamıştır. Din kardeşliği de en az kan bağı kadar kuvvetli bir bağdır. İmânı kâmil müminler için kalplerinde tüm insanlara dua edecek kadar yer daima vardır. Müslüman bireyin hayır duaları ne zaman kuşatıcı olursa, işte o zaman kişinin imanı kâmil bir mertebeye erişmiş olmaktadır. Ve dualarda, "ben" yerine "biz" dili kullanılmaya başlandığında, dualar bereketlenmiş ve makbul seviyeye gelmeye başlamış olmaktadır biiznillah. 

“Hem kendinin, hem de mü’min erkeklerle mü’min kadınların günahlarının bağışlanmasını dile!” (Muhammed, 47/19) 

(Müslim, Zikir, 86.) 

(Müslim, İman, 171-72, hadis no: 45) 

Hucurat Suresi 10.ayet